Bir kamuoyu oluşturma aygıtı olarak Türk basınında yer alan “Bosna Mitingi” haberlerinde etik sorunu

Abstract

Bu çalışmada kitle iletişim araçlarının kamuoyu oluşumuna etkileri, Türk basınında yer alan “Bosna Mitingi” haberlerinin veriliş biçimi, zamanlaması ve sonrasındaki tartışmalarda yaşanan etik sorunlar ışığında değerlendirilecektir. Bilindiği üzere Yugoslavya’nın dağılmasının ardından Balkanlar’da başlayan çatışmalar ve sonrasında yaşanan olaylar, dünya medyasında olduğu gibi Türk medyasında geniş yer bulmuş, gelişmeler olabildiğince hızlı kamuoyuna aktarılmaya çalışılmıştır. İşte tam da bu noktada Türk halkının Bosna’ya karşı var olan duyarlılığının daha da artmasında bu haberler etkili olmuş ve 10 Nisan 1994 günü, Türkiye’nin birçok şehrinde “Bosna Mitingleri” düzenlenmiştir. Kitle iletişim araçlarının toplumun hassas olduğu konularda yaptığı yayınlarla kamuoyu oluşturma ve gündem belirleme etkisi açıkça gözlenmiştir. Bu etki sonucunda düzenlenen “Bosna Mitingleri” ile ilgili haberlerin yapılışında ve sunuluşunda ortaya çıkan etik sorunlar ve bunun sonucunda meydana gelen gelişmeler değerlendirilecektir. Çalışma sonucunda, kitle iletişim araçlarının kamuoyunun hassas olduğu konularda haber yaparken kamuoyu oluşturma ve gündem belirleme fonksiyonları, “Bosna Mitingleri” haberleri bağlamında değerlendirilecektir ve bu konuyla ilgili olay öncesi ve sonrası yapılan haberlerde ortaya çıkan etik sorun ortaya konulacaktır.

In this study, the effects of mass media in molding public opinion, the way and the timing of the presentation of the Bosnia Meetings news in the Turkish Media, and the ethical issues related to the discussions later took place will be discussed. As it is known, after the separation of Yugoslavia , the conflicts in Balkans, and the incidents took place later on have widespread coverage on world media, as well as Turkish media, and the developments were being tried to be presented to the public opinion as fast as possible. At this point, those news have been effective in increasing the sensitivity level of Turkish public about Bosnia, and on 10th of April, 1994, “Bosnia Meetings” were arranged in numerous cities of Turkey. The effects of the mass media broadcasts like molding public opinion and agenda setting about the issues that society is so sensitive have been monitored explicitly. The ethical problems stem from the presentation and the make of the news related to “Bosnia Meetings” and the developments will be evaluated. As a result of this study, molding public opinion and agenda setting functions of mass media and delicate will be reviewed in the context of “Bosnia Meetings” news and the ethical problems in both pre-event and past-event news will be presented.