Köpekle ilgili rivayetlere genel bakış

Abstract

Bu makalede, hadis kaynaklarındaki köpeklerle ilgili rivayetler ele alınmıştır. Çünkü klasik hadis kaynaklarında konuyla ilgili birçok rivayet bulunmaktadır. Bu rivayetlerden birinde köpek bulunan eve meleğin girmeyeceği bildirilmektedir. Söz konusu hadis, birkaç aşamadan oluşan çalışmaya konu edilecektir. Bu bağlamda sened ve metin tetkik ve tahlilinin sağlıklı yapılabilmesi için köpekle ilgili rivayetlerin bir bütün olarak ele alınması gerekli görülmüştür. Bundan dolayı hadis musannefatı taranmak suretiyle konuyla ilgili rivayetler tespit edilmiştir. Hadislere bir bütün olarak bakıldığında ise Hz. Peygamberin bir süre hiç istisna etmeden tüm köpeklerin öldürülmesini emrettiği görülmektedir. Akabinde bazı köpek türlerinin edinilmesine izin verilmiştir. Av, çoban ve ziraat bekçisi köpeklerine hadislerde ismen zikredilerek ruhsat verilmiştir. Bazı rivayetlerde ise söz konusu köpek türleri dışındakileri beslemenin, kişinin sevabını azaltacağı belirtilmektedir. Ayrıca köpeğin yaladığı kabın yedi defa yıkanması gerektiği ve satışından elde edilecek ücretin yasak olduğuna dair hadisler de mevcuttur. Bu tür rivayetler hadislerin delil olarak kullanılmasında farklı kriterleri esas alan fıkhî mezhepler arasında da ihtilaf konusu olmuştur. Köpeklere dair bu tür olumsuz rivayetlerle birlikte susuzluktan dilini dışarı çıkarmış köpeğe su veren günahkâr bir kişinin affedildiğine dair rivayetler de bulunmaktadır. Konu ile ilgili gelen rivayetlerin hem kapsam alanı çok geniş hem de -zaman zaman- birbiriyle tenakuz halinde olabilmektedir. Bununla birlikte ilgili rivayetler, “köpek bulunan eve melek girmez” hadisinin metin tetkik ve tenkidinde önemli katkı sağlayacağı aşikârdır.

In this article, being dealt with narratives concerning dogs in hadith resources. Because there are so many narratives in classic hadith books. One of these narratives informs that angels do not enter to the house having a dog. This hadith will be subject to the review consisting of a several phases. In this context, in order to review and analyze al-matn (the text) and al-isnad (chain of transmission), it is necessary that narratives concerning dogs must be handled as a whole. Hereby, concerning narratives are determined by checking out all hadithes regarding the issue. Looking into hadithes with regard to the issue as a whole, it can be understood that the Prophet Mohammad had ordered that all dogs without exception to be killed for a while after that allowed to have some species. Hound, shepherd and agriculture guard dogs had been allowed to have by referring to their species. In some narratives it is informed that having dogs except the before-mentioned species reduces degree of good-deed. In deed, there are hadithes that a can being licked by dogs must be washed seven times and money being earned by selling the can is forbidden. These kind of narratives are reason of conflict among Islamic sects which ground on different criteria on using hadithes as evidence. With these kind of negative narratives concerning dogs there are some narratives that a sinner had been forgiven who quenched a dog taking its tongue out because of its thirstiness. Narratives regarding the issue are comprehensive and sometimes contradictory. But it is obvious that concerning narratives will provide a basis for reviewing and criticising of text of the hadith “Angels do not enter to the house having a dog”.