Baskil ve yakın çevresindeki yeraltı sularının hidrojeokimyasal ve kirlilik değerlendirmesi

Abstract

Bu çalışmada, Pliyo-Kuvaterner yaşlı çakıltaşı, silttaşı ve kumtaşlarından oluşan akiferden alınan kuyu sularının hidrojeokimyasal değerlendirilmesi yapılarak bölgede bahçe tarımında kullanılan kimyasal gübrelerin yeraltı sularına etkilerinin olup olmadığı araştırılmıştır. İnceleme alanı ve yakın çevresinde yaşlıdan gence doğru; Permo-Triyas yaşlı Keban metamorfitleri, Üst Kretase yaşlı Baskil magmatitleri, Orta Paleosen-Alt Eosen yaşlı Seske formasyonu, Lütesiyen-Üst Oligosen yaşlı Kırkgeçit Formasyonu, Pliyo-Kuvaterner yaşlı çakıltaşı, silt, kumtaşı, kireçtaşı, yamaç molozu ve alüvyon yüzeylemektedir. İncelenen sularda baskın katyon Ca+2, baskın anyon ise HCO3- olup sular CaCO3 ve MgCO3’lüdür. Sularda bulunan Ca+2 iyonu, amfibol, piroksen, plajiyoklas gibi silikat minerallerinin bünyesinde bulunan Ca+2’nın çözünmesi ve kireçtaşlarının CO2’li sularla çözündürülmesiyle sulara geçmiş olmalıdır. Metal ve iz element içerikleri bakımından da sular değerlendirildiğinde sular standartlara uygundur. Keson ve sondaj kuyu sularının NH4+, NO2-, NO3- ve PO4-3 konsantrasyonları çeşitli standartlara göre değerlendirilmiş ve sularda tarımsal gübre kaynaklı bir kirlilik belirlenmemiştir. Ancak, bazı kuyu sularının NO3- konsantrasyonlarının standartların limit değerine yakın olması, suların bölgede yapılan gübreleme çalışmalarından etkilendiğini göstermektedir.

Hydrogeochemical and Pollution Investigation of Groundwaters of Baskil (Elazıg) And Surrounding

The hydrogeochemistry of the well waters sampled from Plio-Quaternary aquifer consisting of conglomerate, silt and sandstone have been examined and the effect of chemical fertilizers on groundwaters have been investigated in this study. The units in the investigated area from bottom to top are Permo-Triassic Keban metamorphics, Upper Cretaceous Baskil magmatics, Middle Paleocene-Lower Eocene Seske formation, Lutetian-Upper Oligocene Kırkgeçit Formation, Plio-Quaternary conglomerate, sandstone, silt, limestone, debris and alluvium. The dominant cation is Ca+2and the dominant anion is HCO3- in the groundwaters and these waters are grouped in CaCO3 and MgCO3 classes on Piper Diagram. Ca+2 ion might derived from dissolution of the Ca in amphibole, pyroxene and plagioclase minerals or dissolution of limestone by CO2-rich groundwaters. The groundwaters are within the limits of the standarts according to their metal and trace element concentrations. The NH4+, NO2-, NO3- and PO4-3 concentrations in the groundwaters are compared with some standarts and are determined that there isn’t any contamination in the waters generated from the agricultural fertilizers. However, the NO3- concentrations in some waters samples that are very close to the standart limits might indicate that the groundwaters at that region are effected from the agricultural fertilizers.